Kulawe konsultacje społeczne – czas na zmiany!

Na posiedzeniu 14 czerwca Komisja Gospodarki Komunalnej i Polityki Mieszkaniowej Rady Miasta uzna?a za zasadn? skarg? na Dyrektora Zarz?du Dróg Miejskich w sprawie nieprzestrzegania obowi?zuj?cych procedur konsultowania projektów drogowych. Jej istot? by?o nieopublikowanie przez 1,5 roku sprawozdania z przeprowadzonych konsultacji projektu wiaduktu nad torami na Staro??ce. Nieodniesienie si? do uwag mieszka?ców przez tak d?ugi czas by?o nie tylko z?amaniem przyj?tych norm wspó?pracy administracji z mieszka?cami, ale równie? stanowi?o bezpo?rednie naruszenie uchwa?y Rady Miasta Poznania w sprawie zasad i trybu przeprowadzenia konsultacji spo?ecznych, która nakazuje poinformowanie mieszka?ców o wynikach konsultacji w terminie 21 dni od ich zako?czenia. Niestety nie jest to odosobniony przypadek nieprzestrzegania procedur podczas konsultacji spo?ecznych organizowanych przez Zarz?d Dróg Miejskich.

Wywalczony z trudem pod koniec 2009 roku przez ?rodowiska rowerowe system opiniowania przez mieszka?ców projektów drogowych mia? by? milowym krokiem na drodze do budowy spo?ecze?stwa obywatelskiego. Oto urz?d dysponuj?cy bud?etem rz?du setek milionów z?otych zmuszony zosta? do podzielenia si? w?adz? z obywatelami. Przynajmniej w za?o?eniach konsultacje spo?eczne projektów drogowych zrównuj? g?os mieszka?ców przy projektowaniu inwestycji z wymaganiami urz?dników oraz uwarunkowaniami technicznymi. Tyle teorii, a rzeczywisto?? daleka jest od idea?u. Trzy i pó? roku obowi?zywania konsultacji spo?ecznych projektów drogowych pokaza?o, ?e Zarz?d Dróg Miejskich nie ma ochoty dzieli? si? swoj? w?adz?. 

Konsultacje dzi?

Opiniowanie projektów drogowych obj??o oko?o 60 ró?nych inwestycji i dokumentów. Praktyka organizowania przez Zarz?d Dróg Miejskich pokaza?a szerok? gam? rozwi?za? które utrudniaj? udzia? spo?ecze?stwa przy projektowaniu inwestycji drogowych:

• Rozwi?zanie pierwsze: nie skonsultowa? projektu w ogóle. Mia?o to miejsce w przypadku projektu rozbudowy ul. Grunwaldzkiej oraz przebudowy ulic przy Termach Malta?skich.
• Rozwi?zanie drugie: skonsultowa? gotowy projekt. Spotka?o to projekt przebudowy ul. Bukowskiej na odcinku od ul. Zeylanda do ul. Polskiej/Bu?garskiej który zosta? skierowany do konsultacji ju? po rozpocz?ciu robót budowlanych. Podobne rozwi?zanie zastosowa? Zarz?d przy projekcie nowego uk?adu drogowego wokó? budowanego Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego. W tym przypadku konsultacje odby?y si? ju? po z?o?eniu wniosku o zezwolenie na realizacj?, czyli w momencie kiedy proces projektowy zosta? zako?czony.
• Rozwi?zanie trzecie: skonsultowa? projekt, ale uwagi zignorowa?. Kilkukrotnie zdarza?o si?, ?e Zarz?d pomimo zorganizowania konsultacji spo?ecznych nie odnosi? si? do nich. Spotka?o to projekt przebudowy Ronda Kaponiera czy projekt budowy wiaduktu na Staro??ce. W obydwu przypadkach do dzi? nie opublikowano na podstronie dotycz?cej projektów drogowych oficjalnej, zbiorczej odpowiedzi na z?o?one uwagi. Podobnie sytuacja mia?a si? z projektem rozbudowy ul. Obornickiej. Tutaj opublikowano odniesienie do uwag po roku od zako?czenia konsultacji. 
• Rozwi?zanie czwarte: konsultowa? jak najbardziej nieczytelny projekt. Do opiniowania kierowana jest jedynie plansza sytuacyjna projektu drogowego. Wbrew prawu budowlanemu które stanowi, i? na projekt sk?ada si? cz??? graficzna i tekstowa. Brak opisu technicznego oraz sk?pa legenda sprawia powa?ne problemy z analiz? przedstawionego projektu. Dodatkowo plansze sytuacyjne projektów konsultowanych na etapie przygotowywania dokumentacji budowlanej b?d? wykonawczej zawieraj? mas? niepotrzebnych zwyk?ym obywatelom informacji. Znajduje si? na nich pe?en buy antibiotics from canada podk?ad geodezyjny czy pe?ne projektowane uzbrojenie podziemne. Powoduje to, ?e bez przynajmniej tytu?u in?yniera budownictwa przeci?tny mieszkaniec Poznania nie ma szans na pe?ne odczytanie projektu.
• Rozwi?zanie pi?te: poinformowa? o konsultacjach tydzie? po ich rozpocz?ciu. Wielokrotnie zdarza?o si?, ?e Zarz?d umieszcza? projekt inwestycji na podstronie dedykowanej konsultacjom, a dopiero kilka dni pó?niej informowa? na g?ównej stronie o mo?liwo?ci zapoznania si? z projektem. W bezpo?redni sposób skraca?o to efektywny czas konsultacji oraz minimalizowa?o liczb? uwag wnoszonych do projektu. Tylko osoby regularnie odwiedzaj?ce podstron? konsultacji mog?y wykorzysta? pe?ny dwutygodniowy okres na sk?adanie uwag.

Propozycje zmian

• Zasada pierwsza: konsultacje spo?eczne powinny dotyczy? wszystkich projektów transportowych w tym projektów tras tramwajowych. Dotychczasowy system ogranicza? si? do inwestycji realizowanych wy??cznie przez Zarz?d Dróg Miejskich. Projekty tramwajowe powierzone spó?ce Infrastruktura Euro Pozna? 2012 nie by?y w ogóle konsultowane publicznie. 
• Zasada druga: konsultacje powinny by? bezwzgl?dnie przeprowadzane na jak najwcze?niejszym etapie projektowym tj. na etapie przygotowywania koncepcji projektowej. Ograniczy to praktyk? konsultowania projektów których nie mo?na ju? poprawia?. 
• Zasada trzecia: konsultacje znacz?cych inwestycji powinny odbywa? si? dwukrotnie. Dla du?ych projektów tj. takich których kosztorys przekracza 30 mln z? (np. przebudowa Ronda Kaponiera lub rozbudowa ul. Bukowskiej do granic miasta, rozbudowa ul. Grunwaldzkiej, budowa II etapu Nowych Zawad) oraz zada? w znacz?cy sposób wp?ywaj?cych na przestrze? publiczn? (np. rearan?acja ul. ?w. Marcin) konsultacja powinny by? organizowana dwukrotnie. Najpierw na etapie koncepcji a nast?pnie na etapie projektu budowlanego.
• Zasada czwarta: konsultacje internetowe powinny by? wsparte instytucj? wys?uchania publicznego. Wys?uchanie publiczne powinno by? zawsze organizowane dla inwestycji du?ych. Dla innych inwestycji wys?uchanie publiczne organizowane by?o by na wniosek miejscowej rady osiedla.
• Zasada pi?ta: udost?pniane powinny by? specjalnie przygotowane materia?y konsultacyjne w sposób kompleksowy i jednoznaczny opisuj?cy inwestycj?. Do opiniowania powinny by? kierowane koncepcje projektowe wraz z uproszczonym opisem technicznym. W przypadku skierowania do konsultacji projektów wykonawczych jednostka konsultuj?ca powinna przygotowa? uproszczone plansze drogowe. Do projektów drogowych powinny by? za??czane projekty organizacji ruchu.
• Zasada szósta: jednostka przygotowuj?ca projekt transportowy by?aby obowi?zana sztywnymi terminami. Podstawowym terminem na ustosunkowanie si? do uwag powinny by? trzy tygodnie od zako?czenia konsultacji. W przypadku skomplikowanych konsultacji termin ten móg?by by? przed?u?ony do 2 miesi?cy.
• Zasada siódma: podczas konsultacji informacja o mo?liwo?ci sk?adania uwag powinna by? dostarczana bezpo?rednio do mieszka?ców. Mowa tutaj o plakatach rozklejanych w miejscach publicznych w rejonie inwestycji oraz ulotkach dostarczanych bezpo?rednio do miesza?. Podczas konsultacji mo?liwe by?oby wykorzystanie nowoczesnych kana?ów komunikacji np. mediów spo?eczno?ciowych (np. specjalnie przygotowana strona na Facebooku). 
• Zasada ósma: konsultacje powinny by? organizowane przez jednostk? niezale?n? od realizatorów inwestycji. W celu zapewnienia jak najwi?kszej przejrzysto?ci zadanie organizacji konsultacji (publikacja materia?ów konsultacyjnych, zbieranie uwag czy promocja procesu konsultacji) powinno by? powierzone wyspecjalizowanej jednostce miejskiej np. Biuru Prezydenta.