Biała Księga tramwaju na Naramowice

Czyli prawda o budowaniu „rozwiązania komunikacyjnego” na Naramowice.
Poznań, 30 października 2014 r.
Naramowice to bardzo duża dzielnica, położona na północy Poznania. Posiada znakomite walory rekreacyjne (rezerwat Żurawiniec, dolina rzeki Warty) i jest jednym z obszarów miasta, w których drzemie potencjał rozwojowy.

Zmorą Naramowic jest brak dobrego połączenia komunikacyjnego z centrum. Koszmarne korki towarzyszą mieszkańcom ciągle rozbudowującego się fyrtla niemal codziennie. Receptą na ten problem w dziedzinie transportu zbiorowego jest budowa trasy tramwajowej, która połączyłaby Naramowice z centrum oraz pozostałymi ważnymi dzielnicami Poznania.

Niestety ostatnie 14 lat to przykład braku dobrej woli, determinacji, konsekwencji czy też nieudacznictwa ze strony władz miasta. To niebywałe, że w ostatnich kilkunastu miesiącach zamiast realizować wcześniejsze plany, Urząd Miasta bawi się w torpedowanie pomysłu budowy tramwaju, prowadząc z mieszkańcami i mediami nieczystą grę i próbując manipulować danymi.

Tymczasem koszmar komunikacyjny trwa, a środki z Unii Europejskiej na rozwój transportu zbiorowego na lata 2014-20 (UE pokrywa do 85% kosztów budowy linii tramwajowych) mogą nam przejść bokiem!

Zadaniem niniejszej publikacji jest uszeregowanie faktów dotyczących historii nie-budowy tramwaju na Naramowice.
Opracowanie – członkowie stowarzyszenia „Inwestycje dla Poznania”
Paweł Sowa, Mateusz Woźniak
Konsultacja i współpraca – niezależni eksperci
Jakub Głaz, Paweł Głogowski, Michał Klincewicz, Cyryl Kwaśniewski, Włodzimierz Nowak

FAKTY I WYDARZENIA KROK PO KROKU

2001
Studium budowy Naramowickiej trasy tramwajowej, potwierdza zasadności techniczną i ekonomiczną budowy trasy tramwajowej na Naramowice
„…Studia projektowe oraz analizy finansowa i ekonomiczna wykazały, że z punktu widzenia dwóch strategicznych zada? Projektu:
– wprowadzenia tramwaju do obsługi korytarza komunikacyjnego N-S na osi ulic Naramowicka-Szelągowska-Garbary
– obsługi Naramowic przez komunikację tramwajową jest możliwe ze względów technicznych oraz finansowo i ekonomicznie opłacalne w alternatywie do funkcjonującej obecnie oraz rozszerzonej na obsługę nowych terenów zainwestowania komunikacji autobusowej.”
Źródło: opracowanie Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji oraz Biura Inżynierii Transportu

styczeń 2002
Józef Szymański zastępca inżyniera miasta deklaruje przygotowanie projektu tramwaju na Naramowice
Źródło: GW Poznań nr 19, wydanie z dnia 23/01/2002, MIASTO, str. 4 NARAMOWICE. Plany budowy nowej trasy tramwajowej

13 stycznia 2004
Plany miejscowe rezerwują teren pod tramwaj
Rada Miasta uchwala plany miejscowe dla wschodnich Naramowic rezerwujące oś transportową dla komunikacji miejskiej. W związku z brakiem wpisania tramwaju na Naramowice do Studium z 1999 roku jako środek transportu wskazuje się autobus do p?tli przy ul. Rubież. Zapisy planu miejscowego dopuszczają jednak budowę tramwaju.

2005
Analiza Biura Projektów Kolejowych, potwierdza techniczną możliwość przeprowadzenia linii
Analiza proponuje budowę przepustu tramwajowego obok wiaduktu kolejowego na Garbarach, również celem utworzenia wygodnego węzła przesiadkowego kolej-tramwaj (pod peronami).

wrzesień 2005
Tramwaj jest w planach miasta o dofinansowanie unijne na lata 2007-2013
„…Oto inwestycje, które chcemy sfinansować za środki unijne w latach 2007-2013:
– budowa trasy tramwajowej z os. Lecha na Franowo, budowa zajezdni tramwajowej oraz zakup 10 nowych tramwajów,
– przedłużenie trasy „Pestki” do Dworca Zachodniego (bezkolizyjne, bo w wykopie wzdłuż torów kolejowych) plus zakup 15 tramwajów,
– budowa trasy tramwajowej do os. Kopernika, na ul. Grochowskiej oraz Dąbrowskiego aż do al. Polskiej plus budowa dworca autobusowo-tramwajowego przy Polskiej (dzięki temu zniknęłyby konflikty wokół końcowych przystanków autobusów na Ogrodach),
– budowa tzw. trasy centralnej – torów tramwajowych w ul. Ratajczaka, a także na ul. Solnej, Młyńskiej i Nowowiejskiego plus budowa dworca autobusowo-tramwajowego na Grudzieńcu,
– budowa trasy tramwajowej od Garbar na Naramowice oraz przedłużenie torów z Zawad w okolice dworca Poznań Wschód.”
źródło: „Poznań chce milionów”, LECH BOJARSKI, Gazeta Wyborcza Poznań, wydanie z dnia 21/09/2005

11 lipca 2006
Nowa Naramowicka razem z tramwajem
Rada Miasta uchwala plan miejscowy dla Nowej Naramowickiej. Plan rezerwuje teren pod tory tramwajowe w ramach wspólnego przebiegu ulicy i trasy tramwajowej.
W związku z niezgodnością zapisów planu ze Studium z 1999 roku Wojewoda Wielkopolski zaskarża uchwałę RM do WSA. Plan miejscowy wchodzi w życie 26 sierpnia 2007 roku.

2006 – 2012
Czy wydatki na Euro 2012 ograniczyły plany budowy trasy tramwajowej?
Czy to decyzja o organizacji EURO 2012 w Poznaniu zepchnęła na bardzo daleki plan wiele potrzebnych miejskich inwestycji, takich jak połączenie Naramowic z centrum? Czy zabrakło pieniędzy czy też po prostu woli i determinacji, by je pozyskać i problem rozwiązać?

sierpień 2007
Tramwaj z najwyższym priorytetem
“…Ja uważam, że trasa w ul. Ratajczaka obok przedłużenia linii do Naramowic to jedna
z ważniejszych inwestycji. Jest w piątce moich priorytetów – zapewnił Grobelny.”
źródło: „Poznań potrzebuje nowych tras tramwajowych”, MONIKA LAMĘCKA-PASŁAWSKA, Gazeta Wyborcza Poznań nr 196, wydanie z dnia 23/08/2007

2008
Tramwaj wpisany do Studium
Linia tramwajowa na Naramowice wpisana do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania 2008.
Dokument dostępny na stronie MPU:
http://www.mpu.pl/studium2008/studium/B_TOM2_Kierunki/C_II_Czesc_ogolna/Zalaczniki_graficzne/08_transport/02_tramwaj_zaplecze_dworce_kierunki.pdf

23 listopada 2008
Miasto zleca projekt nowej ulicy i tramwaju
Zarząd Dróg Miejskich zleca konsorcjum Fojud-BBF opracowanie dokumentacji projektowej ul. Nowej Naramowickiej. W skład opracowania wchodzi projekt koncepcyjny trasy tramwajowej na wspólnym przebiegu z nową ulicą od ul. Słowiańskiej do ul. Łużyckiej.

3 marca 2009
Prez. Kruszyński potwierdza wolę budowy trasy na Naramowice
Wiceprezydent Kruszyński w wypowiedzi dla „Gazety Wyborczej” mówił:
„…Chcemy utworzyć trasę równoległą do Pestki. Taką, która nie będzie wykorzystywać węzła na moście Teatralnym. Bo on już jest przeciążony. Ta koncepcja jest wpisana do studium i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego”
źródło: „Dajcie wreszcie tramwaj na Naramowice!”, MICHAŁ WYBIERALSKI, Gazeta Wyborcza Poznań, wydanie z dnia 03/03/2009

2010
Prez. Kruszyński zapowiada przygotowanie inwestycji w ciągu kilku miesięcy
“…Pracujemy właśnie nad przeniesieniem pętli z Ogrodów za skrzyżowanie al. Polskiej z ul. Dąbrowskiego oraz nad ważną trasą tramwajową na Naramowice. Skończymy przygotowywanie tych inwestycji do lipca, najdalej do końca roku.”
źródło: Gazeta Wyborcza Poznań, wydanie z dnia 25/05/2010

2012
Miasto stara się o dofinansowanie projektu linii tramwajowej
„Dodatkowy zastrzyk finansowy pozwoliłby również na przygotowanie dokumentacji do kilku ważnych inwestycji: tramwaju w Ratajczaka, tramwaju na Naramowice, Bramy Zachodniej czy tramwaju na os. Kopernika. Na same projekty miasto potrzebowałoby 65,5 mln zł, a stara się o 38,65 mln zł dofinansowania.”
źródło: Gazeta Wyborcza Poznań, wydanie z dnia 21/02/2012

2012
Tramwaj na Naramowice w dokumentach miejskich
Tramwaj jeszcze jest w planach urzędników, pojawia się w pismach krążących między różnymi jednostkami, np. pismo ZDM o nr UZ.W1-4110-79/12 do Aquanetu: „…w przypadku kolizji komory z docelowym układem komunikacyjnym zarówno na planie jak i w profilu – wysokościowo (w układzie transportowym planowana jest trasa tramwajowa w ul. Garbary
i związane z tym poszerzenie jezdni)…”
14 września 2012 – Tramwaj jest także uwzględniany w pismach ZTM, np. pismo o nr ZTM.PU.40217-151/12 od ZTM do Aquanetu: „…Ponadto przy lokalizacji komory należy uwzględnić ewentualną kolizję z planowaną trasą tramwajową w kierunku Naramowic.”

9 listopada 2012
założenie profilu na Facebooku „Tramwaj na Naramowice”
www.facebook.com/tramwajnaNaramowice

19 lipca 2013
Apel organizacji społecznych o budowę tramwaju na Naramowice
Apel do Prezydenta o rozwiązanie problemów komunikacyjnych Naramowic, w tym o budowę tramwaju, podpisany przez Rad? Osiedla Naramowice, Inwestycje dla Poznania, Stow. Jasna Rola, My Poznaniacy oraz Projekt Poznań.

5 listopada 2013
Trolejbus na Naramowice w wieloletnich planach finansowych miasta
Projekt WPF na lata 2014-22 z bardzo tendencyjnym i ogólnikowym porównaniem zalet trolejbusu nad wadami tramwaju (np. podczas prezentacji tego planu stwierdzono, że tramwaj jest droższy w użytkowaniu od autobusu wliczając w to amortyzację!).

Pokazano dwa warianty “zadania inwestycyjnego” pn. Rozwiązanie komunikacyjne dla Naramowic: tramwaj do ul. Rubież oraz trolejbus bądź elektryczny autobus z Dębiny przez Garbary na os. Różany Potok. Urząd Miasta zapewniał równocześnie, że żadne wiążące decyzje ws. wyboru wariantu nie zostały jeszcze podjęte. Wybór pomiędzy trolejbusem,
a tramwajem miał być dokonany podczas konsultacji społecznych.

6 listopada 2013
Prez. Grobelny wskazuje wysokość wiaduktu oraz instalacje ściekowe jako barierę przed budową tramwaju
„…Tam, na ul. Garbary, jest jeden podstawowy problem: przejście przez tory kolejowe. Dołem, bliżej Warty jest to praktycznie niemożliwe. Z kolei poprowadzenie linii tramwajowej górą wymagałoby podniesienia torów kolejowych, czyli ogromnych kosztów. Ewentualnie można by dla tramwaju zbudować nowy most nad Wartą, ale na to nie mamy pieniędzy – odpowiadał prezydent.”
źródło: Gazeta Wyborcza

23 listopada 2013
Prez. Grobelny potwierdza brak konkretnych wyliczeń
Prez. Grobelny powtarza, że nie ma konkretnych wyliczeń lub analiz dla Naramowic:
„Dyskusja o konkretnych rozwiązaniach w transporcie publicznym na Naramowicach dopiero przed nami – ucina wszelkie spekulacje prezydent Grobelny. – Nie możemy podjąć decyzji już teraz, bo ważnych argumentów dostarczy do niej dopiero gotowy plan transportowy. Nie ma też konkretnych wyliczeń oraz analiz pozwalających na opracowanie ostatecznej koncepcji rozwiązań transportowych dla tego rejonu.”
źródło: portal Moje Miasto Poznań

27 listopada 2013
Prez. Kruszyński zapewnia przeprowadzenie dyskusji społecznej na temat tramwaju na Naramowice
Wiceprezydent Kruszyński w liście do IdP zapewnia między innymi, że:
– „prowadzone prace analityczne, szczególnie w zakresie Planu Transportowego, umożliwią dokonanie ostatecznego wyboru najlepszego rozwiązania z punktu widzenia interesu publicznego”
– „na początku przyszłego roku planowane jest podjęcie dyskusji społecznej, dot. proponowanych rozwiązań skomunikowania Naramowic”.

styczeń 2014
W Planie Transportowym Aglomeracji Poznańskiej pojawia się idea BRT
Tramwaj na Naramowice w ogóle wypada z jego zapisów (!)
Treść rozdziału 4 projektu Planu Transportowego przekazanego do konsultacji społecznych jasno sugeruje, że Biuro Inżynierii Transportu preferuje rozwiązanie Bus Rapid Transit. Jest to twórcze rozwinięcie pomysłu Urzędu Miasta z listopada 2013 roku, zastępujące planowany od dekady tramwaj wariantem kołowym. Jednocześnie BIT postuluje wprowadzenie rozwiązań zapewniających wysoką autonomiczność szybkiego autobusu od innych uczestników ruchu na wzór spotykany w już wdrożonych podsystemach transportowych BRT na całym świecie. Kłóci się to z pomysłem Urzędu Miasta – „szybkiego autobusu” jeżdżącego po buspasach na Nowej Naramowickiej.

Biuro Inżynierii Transportu zaleca w treści rozdziału 4 przeprowadzenie analizy techniczno-ekonomicznej rozwiązania BRT która miałaby potwierdzić zasadność wprowadzenia odrębnego podsystemu transportu publicznego. Brak propozycji alternatywnych w projekcie planu transportowego sugeruje, że autorzy zakładają wyłącznie pozytywny wynik analizy. Przyjęcie planu transportowego przez Radę Miasta w wersji przedstawionej do konsultacji społecznych w obliczu negatywnej rekomendacji ze strony analizy spowodowałoby daleko idące perturbacje z realizacją innego rozwiązania transportowego dla Osiedla Naramowice. Włącznie z brakiem możliwości ubiegania się o środki unijne bez aktualizacji planu transportowego.

Przeczytaj plik:
„Konsultacje PlanTAP – BRT na Naramowice”

12 stycznia 2014
Petycja w sprawie prowadzenia linii tramwajowej na Naramowice
Naramowice zasługują na tramwaj – pismo z propozycją trasy na pętlę Błażeja wystosowane przez stowarzyszenia: Inwestycje dla Poznania, Prawo do Miasta i My-Poznaniacy:
„Władze miasta zamiast szukać sposobów na zbudowanie tramwaju, postanowiły szukać wymówek i manipulować danymi. Nagła zmiana polityki polegająca na negowaniu potrzeby budowy tramwaju, zawyżaniu jego kosztów, zawyżaniu kosztów użytkowania oraz piętrzeniu problemów jest widoczna szczególnie w opublikowanym na początku listopada 2013 r. Wieloletnim Planie Inwestycyjnym na lata 2014-18. Najważniejsze próby wmówienia mieszkańcom i mediom, że tramwaj jest nieopłacalny przedstawia tabelka, którą przesyłamy w załączniku. Takie podejście jest całkowicie niezrozumiałe i nieuczciwe.”

20 stycznia 2014
Miasto twierdzi, że nie wybrało jeszcze rozwiązania między tramwajem a BRT
Wypowiedź na antenie telewizji WTK – Grzegorz Kamiński, Z-ca Dyr. Biura Koordynacji Projektów UM:
„Dzisiaj nie definiujemy jeszcze, jakie to mają być konkretnie rozwiązania. Wskazujemy pewne kierunki w jakich chcielibyśmy w przyszłości rozwiązać problemy komunikacyjne na Naramowicach.”

22 stycznia 2014
Projekt Planu Transportowego Aglomeracji Poznańskiej przekazany do konsultacji społecznych

31 stycznia 2014
Miasto uparcie forsuje BRT
„Trzeba też rozwiązać problem dojazdu z Naramowic. Mieszkańcy chcą tramwaju, urzędnicy myślą też o trolejbusach lub autobusach elektrycznych. Plan transportowy skłania się ku tej drugiej opcji. Zaleca na Naramowicach system BRT – Bus Rapid Transit. To rodzaj szybkiego autobusu kursującego po wydzielonej jezdni, na którą nie może wjechać żaden samochód.”
źródło: „Szybki bus na Naramowice, Fujibana na Morasko. Jest plan”, SEWERYN LIPOŃSKI, Gazeta Wyborcza Poznań, wydanie z dnia 31/01/2014

1 lutego 2014
Możliwe jest prowadzenie tramwaju pod wiaduktem na Garbarach
IdP podaje wysokość wiaduktu na Garbarach: 4,32 m. Pomiar został dokonany dalmierzem laserowym w listopadzie 2013 roku.

luty 2014
Zachowanie możliwości prowadzenia tramwaju na Naramowice w Planie Transportowym
Dzięki protestom mieszkańców udaje się zachować ewentualność budowy tramwaju w Planie Transportowym. 104 uwagi nadesłane przez mieszkańców, udział wzięło 86 osób i podmiotów, z czego aż 65 poparło budowę tramwaju (75%) – tendencyjne odpowiedzi firmy BIT, które ponownie faworyzują autobus kosztem tramwaju. Raport z konsultacji PLANTAP:
http://www.poznan.pl/mim/main/podsumowanie-ii-etapu-konsultacji-spolecznych-planu-transportowego,p,15574,25438,26928.html

W wyniku częściowego uwzględnienia uwag zgłoszonych przez mieszkańców wprowadzono do ostatecznej wersji Planu Transportowego obsługę Osiedla Naramowice wariantem tramwajowym. Wybór rozwiązania transportowego dla Naramowic nadal obwarowany jest przeprowadzeniem analizy techniczno-ekonomicznej. Plan Transportowy Aglomeracji Poznańskiej uchwalony został przez Radę Miasta 18 marca 2014 roku. Wojewoda Wielkopolski publikuje uchwałę w Dzienniku Urzędowym 8 kwietnia 2014 roku.

10 kwietnia 2014
Urząd Miasta zleca wykonawcy Planu Transportowego przeprowadzenie analizy techniczno-ekonomicznej rozwiązania komunikacyjnego dla Naramowic, o której mowa w Rozdziale 4
Plan Transportowy Aglomeracji Poznańskiej wskazuje konieczność przeprowadzenia analizy techniczno-ekonomicznej dla obsługi komunikacyjnej Naramowic. Zarząd Transportu Miejskiego w trybie bezprzetargowym w dniu 10 kwietnia 2014 roku zleca Biuru Inżynierii Transportu, autorowi planu, przygotowanie analizy pn. Obsługa komunikacyjna rejonu Naramowic w Poznaniu. Koszt opracowania zamyka się kwotą 59 tysięcy zł. O fakcie przystąpienia do tego opracowania IdP dowiaduje się tylko i wyłącznie dzięki zadaniu pytań w liście ws. tramwaju z lipca 2014 r. (!)

16 lipca 2014
Analiza IdP udowadnia, że nie ma konfliktu z instalacjami ściekowymi i wysokości? wiaduktu:
https://idp.org.pl/wp-content/uploads/2014/07/TNN_Wiadukt_Garbary.pdf

sierpień 2014
Promowanie idei BRT przez władze miasta
Wywiad wiceprezydenta Kruszyńskiego w „Głosie Wielkopolskim”:
„…Trolejbus tak dobrze nie wypada. Takim efektywnym rozwiązaniem, które potwierdzają analizy jest BRT (Bus Rapid Transit – szybki autobus kursujący po wydzielonej jezdni) – twierdzi M. Kruszyński. – Połączenie autobusowe o dość dużej przepustowości jest porównywalne z transportem tramwajowym, jeśli chodzi o liczbę przewożonych osób, ale zdecydowanie tańsze tak na etapie inwestycji, jak i w eksploatacji.”
źródło: Głos Wielkopolski, wydanie z dnia 05/08/2014

Kolejny wywiad z 7 sierpnia 2014, w którym wiceprezydent Kruszyński ponownie promuje BRT:
„…Efektywnym rozwiązaniem, które potwierdzają analizy jest BRT – twierdzi Kruszyński. – Połączenie autobusowe o dość dużej przepustowości jest porównywalne z transportem tramwajowym, jeśli chodzi o liczbę przewożonych osób, ale zdecydowanie tańsze tak na etapie inwestycji, jak i w eksploatacji. To są ważne przesłanki. Mamy to policzone. Musimy poszukać rozwiązań, które spowodują, że BRT będzie też efektywny energetycznie.”
źródło: Nasz Głos Poznański, wydanie z dnia 07/08/2014

18 sierpnia 2014
Urząd Miasta w liście do IdP przesuwa termin odpowiedzi w sprawie możliwości przeprowadzenia tramwaju pod wiaduktem kolejowym w ulicy Garbary i dodaje, że „na dzień 26.08.2014 zaplanowane zostało spotkanie Miejskich Jednostek Organizacyjnych i Wydziałów urzędu Miasta, w celu wypracowania ostatecznego stanowiska w sprawie.”

21 sierpnia 2014
Skrótowa prezentacja rozwiązania BRT
Miasto wysyła skróconą prezentację BIT do mediów, która ponownie sugeruje autobus jako rozwiązanie dla Naramowic. Analiza pełna jest niedomówień i wniosków bez poszerzonej argumentacji. Sugeruje wprowadzenie rozwiązań, które są na etapie opracowywania technicznego (jak np. długie 18-metrowe autobusy elektryczne). Proponuje niekorzystne prowadzenie trasy na ul. Rubież.

22 sierpnia 2014
Prez. Grobelny przeciwko tramwajowi
Na antenie telewizji WTK pojawia się kuriozalna wypowiedź prez. Ryszarda Grobelnego,
w której po raz kolejny mówi negatywnie o tramwaju:
„…Tramwaj ma problem z przejechaniem w niektórych fragmentach, przed wszystkim na ulicy Garbary, pod wiaduktem na ulicy Szelągowskiej. Mało tego tramwaj nie będzie mógł wejść w osiedla naramowickie. Autobus ma to do siebie, że zbiera ludzi z większego obszaru, do tramwaju trzeba dojść.”

23 września 2014
Obietnica publikacji analizy BIT
Pismo z WGKiM datowane na 16 września 2014 informuje o tym, że „temat zaplanowania trasy szybkiego transportu publicznego z Naramowic do Centrum Poznania jest przedmiotem przygotowywanej przez firmę BIT analizy pn. „Obsługa komunikacyjna rejonu Naramowic w Poznaniu”, a wyniki opracowania zostaną przekazane do publicznej wiadomości.”

28 września 2014
IdP składa wniosek o udostępnienie informacji publicznej odnośnie analizy BIT

30 września 2014
Miasto nie posiada praw do analizy BIT, a pomimo tego ją wykorzystuje!
Odpowiedź z Wydz. Gosp. Komunalnej i Mieszkaniowej o braku końcowego przedmiotu zamówienia analizy BIT i w związku z powyższym niemożności jej udostępnienia mieszkańcom.

1 października 2014
Prezes MPK potwierdza techniczną możliwość prowadzenia tramwaju pod wiaduktem na Garbrach
Spotkanie IdP z prezesem MPK, wymiana poglądów i omówienie analizy z 2005 r.: potwierdzają się wcześniejsze ustalenia – DA SIĘ technicznie zbudować tramwaj!

Wydarzy się za kilka dni? (4 listopada 2014)
Nowy plan miejscowy dla wschodnich Naramowic wchodzi na ostatnią sesję Rady Miasta. Plan miejscowy dla terenów byłego gospodarstwa ogrodniczego zakłada poprowadzenie tramwaju środkiem nowego osiedla.

Stracono ostatnich 14 lat.
Czy stracimy teraz możliwość 85% dofinansowania unijnego w ostatnim rozdaniu pieniędzy przez UE na lata 2014-20?