Poznań Główny 2020 – wizja

Jest rok 2020. Wysiadam z pociągu ekspresowego na dworcu Poznań Główny. Rozglądam się i widzę, że w oddali ciągle trwają jakieś roboty budowlane. Przy skrzyżowaniu ulicy Głogowskiej i Mostu Dworcowego powstaje nowy obiekt wraz z powierzchnią obsługi podróżnych oraz przeszklonym łącznikiem do starego-nowego dworca. To efekt ciągłej przebudowy kompleksu od ponad dziesięciu lat, która w 2022 ma zostać definitywnie zakończona. Ale po kolei, wróćmy do roku 2013, kiedy to oficjalnie zakończono prace nad nowym dworcem. 

Na jesieni 2013 roku otwarto hucznie Zintegrowane Centrum Komunikacyjne. Nowy dworzec, nowa jakość, zachwyceni oficjele, trochę mniej podróżni. Kompleks dworcowy zmienił się, doszło kilka nowych funkcji jak dworzec PKS, szybki tramwaj, galeria handlowa, parking. Niestety pierwsze miesiące użytkowania nie napawały optymizmem. Funkcjonalne rozerwanie, brak spójnych ciągów pieszych, przeskalowana infrastruktura drogowa powodowały, że podróżni błądzili i narzekali na komunikację wewnątrz obiektu, jak i jego dostępność z zewnątrz.

Na wiosnę 2014 roku, pół roku po oddaniu układu komunikacyjnego rozpoczęto jego przeprojektowywanie. Nikt do dziś nie wie czy to presja nadchodzących wyborów czy kilkukrotne wypadki pędzących samochodów spowodowały zmianę podejścia urzędników. Podjęto decyzję o wprowadzeniu zmian: miały pojawić się nowe przejścia dla pieszych (w miejscupostulowanym przez IdP, ale także na Moście Dworcowym równolegle do Głogowskiej oraz wokół węzła Towarowa dając naziemną alternatywę dla przejścia podziemnego), pasy ruchu zostały zwężone do 3 metrów, a na wygospodarowanym w ten sposób miejscu, na jezdni wymalowano pasy rowerowe. Zmieniono też profil skrzyżowania Towarowej i Matyi poprzez usunięcie zbędnych wysepek dla pieszych. Rok później prace się rozpoczęły. Na wniosek mieszkańców i przy aprobacie PKS-u zlikwidowano absurdalne rondo przed głównym wejściem do centrum handlowego, a w jego miejscu pojawił się plac z fontanną i zielenią. W ramach inwestycji podjęto również przebudowę samego placu Dworcowego, gdzie powstał wygodny terminal autobusowy. Także plac przed Dworcem Zachodnim został zmieniony, zdecydowano się na likwidację części parkingu i utworzenie reprezentacyjnej przestrzeni.

Po zamknięciu starego dworca w początkach 2014 roku, nowy okazał się za mały. Tłok przed kasami, brak miejsc do oczekiwania na pociąg, trudność w poruszaniu się wąskimi ciągami komunikacyjnymi spowodował, że sprawą zainteresowała się centrala PKP. Podjęto dość szybką decyzję o zgłoszeniu projektu „Modernizacja Stacji Poznań Główny” do programu modernizacji dworców. Powstała koncepcja funkcjonalna była wynikiem szerokiej debaty społecznej z organizacjami pozarządowymi i pasażerami, którzy wskazywali najważniejsze niefunkcjonalności dworca. Wcześniejsze naciski na kolej spowodowały, że została podjęta decyzja o likwidacji wysp handlowych oraz gablot reklamowych w hali nowego dworca. Centrum informacji miejskiej oraz informacja kolejowa zostały przeniesione do jednego z lokali handlowych. W ten sposób powstała przestrzeń, w której ustawiono, prostopadle do elewacji, wygodne foteleznane z terminali lotniczych. Po rozpoczęciu rozbiórki starego dworca neon, który z niego zdjęto ustawiono na szczycie tuby, dzięki czemu ślicznie był widoczny z Mostu Teatralnego.

Prace budowlane rozpoczęły się w połowie 2016 roku. Zakres był bardzo szeroki, budżet projektu zamykał się w kwocie ponad 250 mln zł. W samym budynku dworca zdecydowano na zainstalowanie schodów ruchomych w dół, gdyż wąskie zejścia nie spełniały prawidłowo swoich funkcji. Przy okazji klatki schodowe wykończono estetycznymi panelami szklanymi oraz zamontowano rozsuwane drzwi automatyczne.

Po stronie wschodniej wybudowano nowy peron wraz z przedłużeniem przejścia podziemnego w kierunku Wildy. Wcześniej przebudowane perony 1-3 zostały poddane modernizacji. Podniesiono je do wysokości 0,76m PGS, a także wykończono granitem korzystając z wzorca zastosowanego na peronie Dworca Letniego. Strop parkingu został przykryty podwieszonym sufitem, a widoczne w części torowej przewody trakcyjne wraz z instalacjami zostały ukryte poprzez profilowanie maskowania. Słupy wspierające konstrukcję zostały obłożone podświetlanymi panelami oraz zawieszono na nich rozkłady jazdy. Wzory ławek, koszy na śmieci, tablic kierunkowych oraz innych elementów wystroju został również zaczerpnięty z Dworca Letniego. Hala peronowa stała się dużo bardziej estetyczna, a przede wszystkim przyjazna pasażerom.

Dla peronów 4-6 zdecydowano się na całkowitą przebudowę. Zgodnie z wcześniejszymi założeniami przyjęto, że po stronie wschodniej będą zatrzymywać się pociągi dalekobieżne, natomiast po stronie zachodniej pociągi regionalne. W porozumieniu z Urzędem Marszałkowskim uzgodniono, że stacja Poznań Główny dla pociągów regio stanie się stacją przelotową (na wzór Warszawy Sródmieście), co było zdecydowanym krokiem do rozwoju połączeń aglomeracyjnych. W wyniku uzgodnień po stronie zachodniej powstały dwa szerokie perony wyspowe, jeden dla pociągów w kierunku północnym, drugi w kierunku południowym. Standard wykończenia peronów został również zaczerpnięty z wzorca Dworca Letniego. Natomiast nad samymi peronami urosła konstrukcja hali peronowej, podobnej do tej znajdującej się nad nowym przystankiem pestki. Przebudowa objęła również budynek Dworca Zachodniego.

Prace zakończyły się w końcu 2018 roku. W ich wyniku kompleks Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego uzyskał nową jakość. Estetyczne wykończenie, czytelne ciągi komunikacyjne oraz lepsze skomunikowanie z otaczającym miastem spowodowały znaczne zadowolenie użytkowników. Uruchomienie przelotowych pociągów regionalnych w systemie kolei aglomeracyjnej, a także kończące się modernizacje magistrali kolejowych (dzięki czemu czas przejazdu się zmniejszył – np. Wrocław jest osiągalny w 90 minut, a ma być jeszcze 15 minut mniej) spowodowały lawinowy wzrost pasażerów. Dziś stacja Poznań Główny obsługuje ich trzy razy więcej niż dziesięć lat temu. Dlatego też w 2019 roku została podjęta decyzja o dalszej rozbudowie obiektu. Zaprojektowane zostało funkcjonalne przedłużenie tuby wzdłuż Mostu Dworcowego aż do ulicy Głogowskiej. Będzie to budynek lekki, cały ze szkła, kończyć się będzie pięknym wejściem korespondującym z pawilonem wejściowym Międzynarodowych Targów Poznańskich. Koniec prac już za dwa lata.